Roadmap - Οδηγος αποζημιωσης θυματων σεξουαλικης βιας στην ελλαδα

Ελληνικά English
1. Βασικες πληροφοριες για τη διαδικασια αποζημιωσης
Στην Ελλάδα προβλέπεται από τον νόμο η δυνατότητα ένα θύμα σεξουαλικού εγκλήματος να ζητήσει αποζημίωση. Aν είσαι θύμα σεξουαλικού εγκλήματος, το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνεις για να διεκδικήσεις αποζημίωση από τον δράστη, είναι να καταγγείλεις την πράξη στην αστυνομία ή να απευθυνθείς σε μια υπηρεσία υποστήριξης θυμάτων που θα σε βοηθήσει στη διαδικασία. Εάν το άτομο που διέπραξε το έγκλημα καταδικαστεί και είναι σε θέση να πληρώσει το ποσό της αποζημίωσης που αποφάσισε το δικαστήριο, τότε θα λάβεις την αποζημίωση που δικαιούσαι από τον δράστη. Στις περιπτώσεις ωστόσο που ο δράστης είναι άπορος, αφερέγγυος, άγνωστος ή είναι αδύνατο να διωχθεί ή να τιμωρηθεί, τότε μπορεί να ζητήσεις αποζημίωση από το κράτος, μετά όμως από την έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης κατά του δράστη από το ποινικό δικαστήριο και την έκδοση τελεσίδικης δικαστικής απόφασης κατά του δράστη από το πολιτικό δικαστήριο.

Σεξουαλικά εγκλήματα για τα οποία μπορεί ένα θύμα να λάβει αποζημίωση είναι μεταξύ των άλλων τα εξής
Ως θύμα μπορείς να λάβεις αποζημίωση για κάθε αδίκημα που διαπράχθηκε με πρόθεση, χρησιμοποιώντας σωματική βία ή απειλή σωματικής βίας και που είχε ως αποτέλεσμα τη σοβαρή σωματική ή ψυχική σου ζημία, καθώς και για οποιοδήποτε αδίκημα που τιμωρείται με μεγάλο χρονικό διάστημα φυλάκισης.
  • Εμπορία ανθρώπων με το σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση
  • Διοργάνωση ταξιδιού με σκοπό τη συμμετοχή σε σεξουαλικές πράξεις ή άλλες άσεμνες πράξεις που αφορούν ανήλικο (σεξουαλικός τουρισμός)
  • Βιασμός
  • Σεξουαλική παρενόχληση/κακοποίηση παιδιών
  • Παιδική πορνογραφία και πορνογραφικές αναπαραστάσεις ανηλίκων
  • Αποπλάνηση παιδιών για σεξουαλικούς σκοπούς
  • Προαγωγή ή εξώθηση στην πορνεία ανηλίκων ή υπόθαλψη ή εξαναγκασμός ή διευκόλυνση ή συμμετοχή στην πορνεία ανηλίκων
  • Προαγωγή στην πορνεία κατ’ επάγγελμα ή για λόγους κερδοσκοπίας.
Αποζημίωση μπορείς να ζητήσεις
Εάν είσαι το θύμα του αδικήματος και έχεις υποστεί τα εξής
  • Υλική (όχι ψυχολογική) ζημία: ιατρικά έξοδα λόγω τραυματισμού (ιατρική περίθαλψη – εξωνοσοκομειακή και νοσοκομειακή περίθαλψη, αποκατάσταση), απώλεια εισοδήματος κατά τη διάρκεια αλλά και μετά την ιατρική περίθαλψη (συμπεριλαμβανομένων των χαμένων αποδοχών, απώλεια ή μείωση της ικανότητας να κερδίσεις τα προς το ζην κλπ).
  • Ψυχολογική (ηθική) βλάβη: ψυχική και ψυχολογική υποστήριξη, αλλαγή περιβάλλοντος και τόπου διαμονής (μετακόμιση και αγορά βασικών καταναλωτικών ειδών).

Εάν είσαι συγγενής του θύματος ή λόγω της σχέσης σου με το θύμα
  • Yλική (μη ψυχολογική) ζημιά: έξοδα κηδείας, ιατρικά έξοδα (π.χ. θεραπεία για μέλος της οικογένειας, εξωνοσοκομειακή και νοσοκομειακή περίθαλψη, αποκατάσταση), απώλεια διατροφής ή ευκαιρίας.
Ο κύριος λόγος απόρριψης της αξίωσης αποζημίωσης είναι η αθώωση ή απαλλαγή του δράστη από το δικαστήριο, εάν η αστική αγωγή δεν κατατέθηκε νόμιμα ή εάν η αξίωση δεν ήταν βάσιμη σύμφωνα με νόμο. Επιπλέον, εάν κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας δεν συνεργάστηκες αδικαιολόγητα με τις αρχές, ειδικά εάν αρνήθηκες να καταθέσεις ή αν απέκρυψες ή απέτυχες να προσκομίσεις ουσιαστικά αποδεικτικά στοιχεία, καθιστώντας έτσι πιο δύσκολη την αναγνώριση του δράστη, τότε δεν δικαιούσαι αποζημίωση. Επιπλέον, δεν δικαιούσαι αποζημίωση εάν η πράξη έλαβε χώρα μεταξύ μελών εγκληματικής οργάνωσης, συμμορίας ή τρομοκρατικής ομάδας, καθώς και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση όπου, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες περιστάσεις, η αξίωσή σου για αποζημίωση συνιστά κατάχρηση δικαιώματος.
Οι συγγενείς που δικαιούνται να λάβουν αποζημίωση είναι οι παρακάτω
Η αποζημίωση καταβάλλεται καταρχήν μόνο στο ίδιο το άτομο που υπέστη τη ζημία ή τη βλάβη, δηλαδή το θύμα. Οι συγγενείς των επιζώντων δεν λαμβάνουν αποζημίωση, παρά μόνο σε περίπτωση που το θύμα πέθανε.
  • Σύζυγος
  • Άτομο που ζει με το θύμα σε σταθερή και διαρκή σχέση ετεροφυλόφιλης ή ομοφυλοφιλικής δέσμευσης
  • Αρραβωνιαστικός/ιά
  • Συγγενείς εξ’ αίματος σε ευθεία γραμμή ή εξ’ αγχιστείας (από γάμο)
  • Θετοί γονείς και υιοθετημένα παιδιά
  • Αδέλφια
  • Σύζυγος ή αρραβωνιαστικός/ιά αδελφών
  • Εξαρτώμενα από το θύμα άτομα, εκτός από τα εξαρτώμενα παιδιά και τους γονείς του.
Η Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης μπορεί να αποζημιώσει τα θύματα εγκλημάτων βίας από πρόθεση εάν η πράξη έχει λάβει χώρα στην Ελλάδα και ο τόπος διαμονής ή η συνήθης διαμονή του θύματος βρίσκεται στην Ελλάδα ή στο έδαφος άλλου κράτους μέλους της ΕΕ. Δεν γίνεται διάκριση μεταξύ υπηκόων της ΕΕ και υπηκόων τρίτων χωρών. Εάν το έγκλημα έλαβε χώρα σε άλλη χώρα της ΕΕ, τα θύματα, των οποίων ο τόπος διαμονής ή η συνήθης διαμονή είναι στην Ελλάδα, έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση στην Ελληνική Αρχή Συνδρομής για εύλογη και δίκαιη αποζημίωση, η οποία καταβάλλεται από την Αρχή Αποζημίωσης του κράτους μέλους της ΕΕ, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις της νομοθεσίας του εν λόγω κράτους.

Δεν υπάρχει δυνατότητα προκαταβολής αποζημίωσης.

Επίσης η Αρχή Αποζημίωσης δεν έχει τη δυνατότητα να καταβάλλει συμπληρωματική ή πρόσθετη αποζημίωση. Ωστόσο, ο ελληνικός νόμος προβλέπει τέτοια δυνατότητα σε περίπτωση μεταβολής συνθηκών ή επιδείνωσης της υγείας του θύματος.
2. Αποζημιωση απο τον δραστη
Για να ζητήσεις αποζημίωση από τον δράστη θα πρέπει πρώτα να περιμένεις το αποτέλεσμα της αστυνομικής έρευνας, καθώς και τις αποφάσεις του ποινικού και του πολιτικού δικαστηρίου.
Απαιτούμενα έγγραφα ανάλογα με την περίπτωση είναι τα εξής
  • Δελτίο ταυτότητας ή διαβατήριο ή πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.
  • Άδεια διαμονής ή βεβαίωση υποβολής αιτήματος για ανανέωση άδειας διαμονής.
  • Απόδειξη πληρωμής των δαπανών κηδείας και των ιατρικών εξόδων.
  • Πιστοποιητικό θανάτου του θύματος ή ιατρικά πιστοποιητικά που αποδεικνύουν το είδος της ζημίας, τη διάρκεια τυχόν αναπηρίας, τη φύση των συνεπειών στην υγεία και οποιαδήποτε μόνιμη αναπηρία και το βαθμό της αναπηρίας.
  • Αποδεικτικά εισοδήματος του έτους πριν την υποβολή αίτησης αποζημίωσης καθώς και του έτους πριν από το συμβάν (φορολογική ενημερότητα από την αρμόδια φορολογική αρχή ή δήλωση εισοδήματος που υποβλήθηκε από το θύμα ή τον σύζυγο του θύματος ή τον σύντροφο βάσει σύμφωνου συμβίωσης ή οποιοδήποτε άλλο άτομο διαμένει μόνιμα με το θύμα.
  • Αποδεικτικό υποβολής καταγγελίας του αδικήματος.
  • Αντίγραφο της δήλωσης της αστυνομίας και αντίγραφο της αμετάκλητης απόφασης του ποινικού δικαστηρίου ή αποδεικτικό περάτωσης της διαδικασίας.
  • Αποδεικτικό είσπραξης ή μη είσπραξης των σχετικών εξόδων από άλλες πηγές (ασφαλιστικό ταμείο εργοδότη, ιδιωτική ασφαλιστική εταιρεία).
  • Οποιοδήποτε άλλο σχετικό έγγραφο ή αποδεικτικό απώλειας ή μείωσης του εισοδήματος ή αύξησης των εξόδων ή ανικανότητας άσκησης επαγγέλματος.
Απαιτείται παράσταση στο ποινικό δικαστήριο προς υποστήριξη της κατηγορίας και στη συνέχεια ξεχωριστή αγωγή ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων για αποκατάσταση ηθικής βλάβης ή/και της υλικής ζημίας που προκλήθηκε από την τέλεση της αξιόποινης πράξης (έγγραφη προδικασία).
Παράβολο ύψους σαράντα (40) ευρώ και αμοιβή δικηγόρου για το Ποινικό δικαστήριο εκτός αν υπάρχει δικαίωμα νομικής βοήθειας.
Δικαστικά έξοδα (δικαστικό ένσημο, αμοιβή δικηγόρου και αμοιβή δικαστικού επιμελητή) στο πολιτικό δικαστήριο.
Δικαιούχοι νομικής βοήθειας ως προς τις τυχόν ποινικές και αστικές αξιώσεις τους είναι τα παρακάτω θύματα σεξουαλικών εγκληματικών πράξεων (Νόμος 4689/2020 – ΦΕΚ A 103/27.05.2020, άρθρο 41):
  • Θύματα με χαμηλό εισόδημα.
  • Θύματα εμπορίας ανθρώπων (Άρθρο 323Α ΠΚ).
  • Ανήλικα θύματα αρπαγής (Άρθρο 324 ΠΚ ).
  • Ανήλικα θύματα γενετήσιων πράξεων ή γενετήσιων πράξεων ενώπιόν τους (Άρθρο 339 ΠΚ ).
  • Ανήλικα θύματα κατάχρησης (Άρθρο 342 ΠΚ ).
  • Ανήλικα θύματα κατάχρησης σε γενετήσια πράξη (Άρθρο 343 ΠΚ ).
  • Θύματα σεξουαλικού τουρισμού (Άρθρο 348 παρ. 2 ΠΚ ).
  • Ανήλικα θύματα πορνογραφίας (Άρθρο 348Α ΠΚ).
  • Ανήλικα θύματα γενετήσιων πράξεων, τα οποία προσελκύστηκαν μέσω πληροφοριακών συστημάτων (Άρθρο 348Β ΠΚ).
  • Ανήλικα θύματα πορνογραφικών αναπαραστάσεων (Άρθρο 348Γ ΠΚ).
  • Ανήλικα θύματα πορνείας (Άρθρο 349 ΠΚ ).
  • Ανήλικα θύματα γενετήσιων πράξεων έναντι αμοιβής (Άρθρο 351Α ΠΚ ).
  • Ανήλικα θύματα βιασμού (Άρθρο 336 ΠΚ ).
  • Ανήλικα θύματα κατάχρησης, ανίκανα προς αντίσταση σε γενετήσια πράξη (Άρθρο 338 ΠΚ ).
  • Ανήλικα θύματα γενετήσιας πράξης μεταξύ συγγενών (Άρθρο 345 ΠΚ ).
  • Υπήκοοι τρίτων χωρών, θύματα εγκληματικών πράξεων που αφορούν τη διευκόλυνση παράνομης εισόδου και εξόδου στην Ελλάδα ή παράνομης διαμονής στην Ελλάδα (Άρθρο 29, παρ. 5 και 6, ν. 4251/2014).
  • Υπήκοοι τρίτων χωρών, θύματα παράνομης διακίνησης στην Ελλάδα (Άρθρο 30, ν. 4251/2014).
3. Αποζημιωση απο το κρατος
Προϋπόθεση για διεκδίκηση αποζημίωσης από το Κράτος είναι να έχει προηγηθεί και να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασίας διεκδίκησης αποζημίωσης από τον δράστη.
Απαιτούμενα δικαιολογητικά
  • Ταυτότητα ή διαβατήριο ή πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.
  • Άδεια παραμονής ή απόδειξη παραλαβής της αίτησης για ανανέωση της άδειας παραμονής.
  • Νόμιμες αποδείξεις σχετικά με την καταβολή των δαπανών που καταβλήθηκαν για έξοδα κηδείας και λοιπά ιατρικά έξοδα.
  • Πιστοποιητικό θανάτου του θύματος ή ιατρικές βεβαιώσεις για το είδος της βλάβης, τη διάρκεια της ανικανότητας, τη φύση των τυχόν επακόλουθων υγείας και τη μόνιμη αναπηρία και το ποσοστό αυτής.
  • Εισοδήματα κατά το έτος πριν την υποβολή της αίτησης και κατά το έτος πριν το συμβάν (εκκαθαριστικό σημείωμα της αρμόδια Δ.Ο.Υ. ή δήλωση εισοδήματος που υποβάλατε εσείς ή ο σύντροφός σας, ο σύντροφος με σύμφωνο συμβίωσης ή οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο συγκατοικεί μόνιμα μαζί σου).
  • Αντίγραφο υποβολής μήνυσης – πρακτικό σχετικών διαπιστώσεων.
  • Αντίγραφο των σχετικών αμετάκλητων ή τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων ή βουλευμάτων ή πιστοποιητικό ότι τέθηκε στο αρχείο η υπόθεση.
  • Βεβαίωση σχετικά με την είσπραξη (ή όχι) συναφών ποσών από άλλες πηγές (φορέα ασφάλισης του εργοδότη, φορέα ιδιωτικής ασφάλισης).
  • Κάθε άλλο έγγραφο που είναι σχετικό ή αποδεικνύει την απώλεια ή μείωση των εισοδημάτων σου ή αύξησης των δαπανών σου.
Μπορείς να υποβάλλεις την αίτησή σου εντός ενός (1) έτους από την έκδοση τελεσίδικης απόφασης του πολιτικού δικαστηρίου (αποζημίωση από τον δράστη).

Για την έκδοση οριστικής απόφασης από την Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης χρειάζονται έξι (6) μήνες. Εντός (3) μηνών από την ημερομηνία κατάθεσης της σχετικής αίτησης προσδιορίζεται η εξέταση της αίτησης και κατόπιν εντός άλλων τριών (3) μηνών από την ημερομηνία εξέτασης της αίτησης πρέπει να εκδοθεί η απόφαση. Προσφυγή κατά του Ελληνικού Δημοσίου μπορεί να ασκηθεί από το θύμα ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου έως και 4 μήνες μετά την απόφαση της Αρχής.
Το ποσό υπολογίζεται σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, ενώ δεν προβλέπεται ανώτατο ποσό αποζημίωσης. Για τον υπολογισμό του ποσού της αποζημίωσης, λαμβάνεται υπόψη η τυχόν υπαιτιότητα του θύματος, τυχόν έξοδα που καταβλήθηκαν από το Ελληνικό Δημόσιο για νοσηλεία ή άλλα ποσά που κατέβαλε ο δράστης ή καταβλήθηκαν από υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλισης ή από οποιοδήποτε άλλο πηγή.

Το δικαίωμα αποζημίωσης ή το ποσό που ενδέχεται να λάβεις δεν επηρεάζονται από την οικονομική σου κατάσταση.

Διορισμός δικηγόρου για παροχή νομικής βοήθειας κατά την κατάρτιση της αίτησης προβλέπεται στις εξής περιπτώσεις
  • Διασυνοριακές διαφορές εάν η κατοικία ή η συνήθης διαμονή σου βρίσκεται σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ.
  • Διασυνοριακές διαφορές εάν η κατοικία ή η συνήθης διαμονή σου βρίσκεται στην Ελλάδα, αλλά ζητάς νομική βοήθεια για δίκη ή διαδικαστική ενέργεια σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ.
  • Ενδοοικογενειακή βία, συμπεριλαμβανομένων των σεξουαλικών εγκλημάτων.
  • Εμπορία ανθρώπων και βία λόγω φύλου όπως η ενδοοικογενειακή βία και τα σεξουαλικά εγκλήματα ανεξάρτητα από το εισόδημα του θύματος.
3.1. Πρακτικες συμβουλες για αποζημιωση απο το κρατος
  • Πρώτα θα πρέπει να έχεις καταγγείλει την πράξη στην αστυνομία ή να έχεις υποβάλει μήνυση/έγκληση στον Εισαγγελέα, στη συνέχεια χρειάζεται έκδοση αμετάκλητης απόφασης από το αρμόδιο ποινικό δικαστήριο και έκδοση τελεσίδικης απόφασης από το αρμόδιο πολιτικό δικαστήριο.
  • Απαιτείται η σχετική δικογραφία που σχηματίστηκε από την αστυνομία για το περιστατικό.
  • Η προθεσμία για την καταγγελία στην αστυνομία ή τον εισαγγελέα είναι τρεις (3) μήνες από τη διάπραξη του εγκλήματος, εκτός εάν συντρέχουν σημαντικοί λόγοι που σε εμπόδισαν να κάνεις την καταγγελία εντός αυτής της προθεσμίας. Το δικαστήριο μπορεί να επιδείξει ευελιξία ως προς την προθεσμία αυτή μόνο σε περίπτωση που η τυχόν καθυστέρηση δεν εμπόδισε την αναγνώριση του δράστη.
  • Στη φόρμα της αίτησης πρέπει να αναφέρεις το ποσό της αποζημίωσης που διεκδικείς, καθώς και τυχόν ποσό που έχεις λάβει από τον δράστη, από υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλισης ή από οποιαδήποτε άλλη πηγή. Θα σου ζητηθεί επίσης να δώσεις λεπτομέρειες σχετικά με την κατάσταση που προέκυψε από τη ζημία, όπως ιατρικά έξοδα, νοσοκομειακά έξοδα και τυχόν απώλεια ή μείωση εισοδήματός σου, τυχόν αύξηση των εξόδων σου ή τυχόν ανικανότητα να ασκήσεις ένα επάγγελμα ως αποτέλεσμα της ζημίας που προκλήθηκε από το επικαλούμενο έγκλημα.
  • Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί γραπτά και δεν χρειάζεται να παρουσιαστείς αυτοπροσώπως.
  • Πρέπει να στείλεις την αίτηση αποζημίωσης στην Ελληνική Αρχή Συνδρομής ή απευθείας στον Γραμματέα της Ελληνική Αρχής Αποζημίωσης.
  • Ως θύμα μπορεί να χρειαστεί να δώσεις συνέντευξη είτε στην αρμόδια Αρχή στο κράτος μέλος διαμονής είτε στην Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης.
  • Πρέπει να πληρώσεις διοικητικό τέλος ύψους 50 ευρώ στην Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης.
  • Εάν δεν είσαι ικανοποιημένη/ος με την απόφαση της Αρχής, έχεις δικαίωμα, όπως επίσης και το Ελληνικό Δημόσιο έχει το ίδιο δικαίωμα, για άσκηση προσφυγής κατά της απόφασης της Αρχής Αποζημίωσης ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου. Η προθεσμία για την προσφυγή είναι τέσσερις (4) μήνες από την έκδοση της απόφασης.
4. Χρησιμες επαφες
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αποζημίωση θυμάτων σεξουαλικών εγκλημάτων, μπορείς να επικοινωνήσεις εδώ:

Σύνδεσμος Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου & Ν. Ηρακλείου
Μεραμβέλλου 56, 71202, Ηράκλειο Κρήτης, Ελλάδα
0030 2810 24 21 21
Γραμμή Βοήθειας SOS: 801 11 16000 , 0030 6974 30 10 11
officer@kakopoiisi.gr
https://kakopoiisi.gr/
Για να βρεις ένα κέντρο υποστήριξης θυμάτων ή μια υπηρεσία υποστήριξης κοντά σου, μπορείς να επισκεφθείς επίσης τον ιστότοπο: https://sexualviolencejustice.eu/greece
  • Οι αιτήσεις για αποζημίωση από το Κράτος σε θύματα εγκλημάτων βίας από πρόθεση που έχουν τελεστεί στην ελληνική επικράτεια υποβάλλονται στην Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης στην ελληνική γλώσσα, η οποία υπάγεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε ειδικό έντυπο, το οποίο είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Υπουργείου: “Φόρμα Αίτησης”
  • Οι αιτήσεις για αποζημίωση από το Κράτος σε θύματα εγκλημάτων βίας από πρόθεση που έχουν τελεστεί στην επικράτεια άλλου κράτους μέλους της ΕΕ, υποβάλλονται στην Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης στην ελληνική γλώσσα, η οποία υπάγεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε ειδικό έντυπο, το οποίο είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Υπουργείου:

Ελληνικό Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Οδός Μεσογείων 96, Γραφείο 55
0030 2131 30 70 56
AssistingAuthority@justice.gov.gr (Κράτος μέλος της ΕΕ)
     mtoutounopoulou@justice.gov.gr (Εγχώρια)
5. Πηγες
Συμβούλιο της Ευρώπης
  • Νομολογία ΕΔΔΑ, Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου https://www.echr.coe.int/Pages/home.aspx?p=home
  • Άρθρο 13, ΕΣΔΑ, «Κάθε πρόσωπο πρέπει να έχει τη δυνατότητα να προσφύγει σε εθνική αρχή για να παραπονεθεί όταν καταπατώνται τα δικαιώματά του έστω και αν η παραβίαση πραγματοποιήθηκε από πρόσωπα που ενεργούσαν στο πλαίσιο εκτέλεσης των δημόσιων καθηκόντων τους» https://www.echr.coe.int/Documents/Guide_Art_13_ENG.pdf
  • Σύμβαση για την αποζημίωση θυμάτων βίαιων εγκλημάτων 1983 (CETS No. 116), https://rm.coe.int/1680079751 , η παρούσα σύμβαση επιβάλλει στα κράτη που γίνονται συμβαλλόμενα μέρη την υποχρέωση αποζημίωσης των θυμάτων εκ προθέσεως από βίαια αδικήματα που έχουν ως αποτέλεσμα σωματικό τραυματισμό ή θάνατο.
  • Σύσταση (2006) 8 σχετικά με τη βοήθεια στα θύματα εγκληματικών πράξεων, https://rm.coe.int/16805afa5c
  • Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, 2011 (CETS No. 210) (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, Άρθρα 5, 8 και 30) https://rm.coe.int/168008482e
Ευρωπαϊκή Ένωση
  • Οδηγία 2004/80/ΕΕ του Συμβουλίου της ΕΕ σχετικά με την αποζημίωση των θυμάτων εγκληματικών πράξεων ⦁ https https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A32004L0080 «Όλα τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι εθνικοί τους κανόνες προβλέπουν την ύπαρξη συστήματος αποζημίωσης στα θύματα βίαιων εκ προθέσεως εγκλημάτων που διαπράχθηκαν στην επικράτειά τους, το οποίο εγγυάται εύλογη και προσήκουσα αποζημίωση στα θύματα.»
Ενσωμάτωση στην εθνική έννομη τάξη
  • Ν. 3811/2009 Aποζημίωση των θυμάτων εγκλημάτων βίας από πρόθεση και άλλες διατάξεις Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Α 231/18.12.2009), Σελ.: 6835-6840
  • Σύσταση Ελληνικής Αρχής Συνδρομής για την αποζημίωση των θυμάτων εγκλημάτων βίας από πρόθεση σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 3811/2009 (ΦΕΚ 231/Α΄/18.12.2009) «Αποζημίωση των θυμάτων εγκλημάτων βίας από πρόθεση (Εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με την Οδηγία 2004/80/ΕΚ του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 29ης Απριλίου 2004) και άλλες διατάξεις» Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ B/669/18.5.2010), Σελ.: 8597-8604
  • Συγκρότηση της κατά το άρθρο 1 του ν. 3811/2009 (ΦΕΚ Α΄ 231) «Ελληνικής Αρχής Αποζημίωσης» στο Υπουργείο Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ 96/ΥΟΔΔ/17.3.2010, Σελ.: 620 όπως διορθώθηκε με το ΦΕΚ 256/ΥΟΔΔ/28.7.2010, Σελ.: 1686)
  • Λειτουργία και Οργάνωση της κατά το άρθρο 1 του ν. 3811/2009 (ΦΕΚ 231/Α’) «Ελληνικής Αρχής Αποζημίωσης» στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Διαδικασία εξέτασης αιτήσεων αποζημίωσης». Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Α 892/22.6.2010), Σελ.: 12965-12973
  • Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπόθεση C-601/14 Οκτωβρίου, 11 Οκτωβρίου 2016, Παράβαση της Ιταλικής Δημοκρατίας – Οδηγία 2004/80/ΕΕ – Άρθρο 12, παράγραφος 2 – Εθνικά συστήματα αποζημίωσης για τα θύματα εγκληματικής βίας εκ προθέσεως με σκοπό την εγγύηση εύλογης και προσήκουσας αποζημίωσης https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:62014CJ0601&rid=10
  • Οδηγία 2012/29/ΕE του ΕΚ και του Συμβουλίου της ΕΕ για τη θέσπιση ελάχιστων προτύπων σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία των θυμάτων εγκλημάτων https://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/TXT/?uri=CELEX%3A32012L0029 “Το κράτος μέλος προωθεί μέτρα για να ενθαρρύνει τους δράστες να παρέχουν επαρκή αποζημίωση στα θύματα ”
  • N. 4619/2019 «Κύρωση του Ποινικού Κώδικα» – Άρθρα 115, 352Α και 352Β Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Α 95/11.6.2019) Σελ.: 2703-2759
  • N. 4620/2019 «Κύρωση του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας» – Άρθρα 51, 52, 63, 66, 82, 139, 221, 227, 228, 230, 268, 327, 330, 367, 372, 373, 460, 581..Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Α 96/11.6.2019) Σελ.: 2763-2873
  • Ν.3064/2002 «Τροποποίηση ΠΚ: Εμπορία ανθρώπων, πορνογραφία-ασέλγεια με ανήλικο, μαστροπεία, Αρωγή θυμάτων κλπ» – Άρθρο 12 Αρωγή θυμάτων. Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Α 248/15.10.2002) Σελ.: 4681-4684
  • Νόμος 4689/2020 «Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών (ΕΕ) 2016/800, 2017/1371, 2017/541, 2016/1919, 2014/57/ΕΕ, κύρωση του Μνημονίου Διοικητικής Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Δικαιοσύνης της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, τροποποιήσεις του ν. 3663/2008 (Α 99) προς εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2018/1727 και άλλες διατάξεις.» – Άρθρο 41 Δικαιούχοι νομικής βοήθειας. Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Α 103/27.05.2020) Σελ.: 1828
  • Νόμος 4689/2020 – Άρθρο 43 Διορισμός δικηγόρου ή συνηγόρου νομικής βοήθειας. Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Α 103/27.05.2020) Σελ.: 1829
  • Ν. 3907/2011 «Ίδρυση Υπηρεσίας Ασύλου και Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής, προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ “σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη – μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών” και λοιπές διατάξεις.» – Άρθρο 41 Προστασία από την επιστροφή. Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Α 7/26.1.2011) Σελ.: 19-38
  • Ν. 4478/2017 «Κύρωση και προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στη Σύμβαση της Βαρσοβίας της 16ης Μαΐου 2005 του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη νομιμοποίηση, ανίχνευση, κατάσχεση και δήμευση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, ενσωμάτωση της Α-Π 2003/577/ΔΕΥ, της Α-Π 2005/212/ΔΕΥ, της Α-Π 2006/783/ΔΕΥ, όπως τροποποιήθηκε με την Α-Π 2009/299/ΔΕΥ, και της Οδηγίας 2014/42/ΕΕ, II) Προϋποθέσεις τοποθέτησης ανηλίκων σε ίδρυμα ή ανάδοχη οικογένεια από και προς κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης βάσει του άρθρου 56 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθμ. 2201/2003 του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2003, για τη διεθνή δικαιοδοσία και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας, ο οποίος καταργεί τον Κανονισμό (ΕΚ) 1347/2000, III) Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2013/48/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Οκτωβρίου 2013, σχετικά με το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας και διαδικασίας εκτέλεσης του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης, καθώς και σχετικά με το δικαίωμα ενημέρωσης τρίτου προσώπου σε περίπτωση στέρησης της ελευθερίας του και με το δικαίωμα επικοινωνίας με τρίτα πρόσωπα και με προξενικές αρχές κατά τη διάρκεια στέρησης της ελευθερίας, IV) Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2012/29/ΕΕ για τη θέσπιση ελάχιστων προτύπων σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας και για την αντικατάσταση της Απόφασης – Πλαίσιο 2001/220/ΔΕΥ του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις».. Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Α 91/23.6.2017) Σελ.: 1313-1544
  • Ν. 4635/2019 «Επενδύω στην Ελλάδα κλπ» – Άρθρο 164 Τροποποίηση του ν. 4478/2017. Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Α 167/30.10.2019) Σελ.: 4779-4780
1. Basic Info
In Greece a victim of a violent crime is entitled to claim compensation. The first step is to claim offender compensation by means of reporting the crime to the police or a victim support service that will assist you during the whole process. If the offender is convicted and can afford to pay the full amount of the compensation decided by the civil court, you will be compensated by the offender. However, in case the offender is indigent, insolvent, unknown or unable to be prosecuted or punished, there is a possibility to apply for a state compensation after the court decision on damages becomes final.

Sexual crimes that are eligible for compensation are, inter alia, the following
You can get compensation for any offence committed against you intentionally by use or by threat of physical violence resulting in a severe physical or mental condition, as well as for any offence that is punishable with a long period of imprisonment.
  • Trafficking in human beings for the purpose of sexual exploitation
  • Arranging travel for the purpose of participating in acts of sexual intercourse or other indecent acts involving a minor (sex tourism)
  • Rape
  • Child sexual abuse
  • Child pornography and pornographic representations of minors
  • Solicitation of children for sexual purposes
  • Procuring prostitution
You can claim compensation
As a victim of an offence:
  • Material (non-psychological) damage: medical costs of injury (medical treatment — out-patient and hospital treatment, rehabilitation), loss of earnings during medical treatment and thereafter (including lost earnings, loss or diminution of capacity to earn a livelihood, etc.).
  • Psychological (moral) damage: mental and psychological support, change of environment and address (removal and purchase of essential consumer items).

As a relative of the victim or due to your relationship to the victim:
  • Material (non-psychological) damage: funeral costs, medical costs (e.g. therapy for a family member, out-patient and hospital treatment, rehabilitation), loss of support or prospects.
The main reason for dismissal of the compensation claim is acquittal of the defendant, if civil action was not lawfully filed or if the claim was not funded by law. In addition, in case you have unjustifiably failed to cooperate with or assist the authorities during the criminal proceedings, especially if you have refused to testify or have concealed or failed to present material evidence, thus preventing the identification of the offender, you are not entitled to a compensation. Furthermore, you are not entitled to compensation if the crime took place among members of a criminal organisation, a gang or a terrorist group and in any other case where in view of the particular circumstances your claim for compensation constitutes an abuse of rights.
The relatives that are entitled to compensation are
Compensation is available only to the person directly injured, i.e. the victim himself or herself. Relatives of survivors are not entitled to compensation, except in case of victim’s death.
  • A spouse
  • A person living with the victim in a steady and continuous relationship of heterosexual (civil partnership) or homosexual commitment
  • A fiancé
  • Relatives by blood or by marriage in the direct line
  • Adoptive parents and adopted children
  • Siblings
  • Spouses or fiancés of siblings
  • Dependants of the victim in addition to his or her dependent children and parents.
The Greek Compensation Authority compensates victims of crimes of intentional violence if the crime is committed in Greece and the victim’s place of residence or habitual residence is in Greece or in the territory of another EU Member State. There is no distinction between EU and non-EU nationals. If the crime was committed in another EU country, victims whose place of residence or habitual residence is in Greece are entitled to submit an application to the Greek Assisting Authority for fair and effective compensation to be provided by the compensation authority of the EU Member State concerned, in accordance with the specific conditions laid down by the law of that Member State.

There is no possibility for advance payment of the compensation.

Complementary or additional compensation by the Compensation Authority is not provided by national law. However, national law provides for such a possibility in the event of change in circumstances or deterioration of the victim’s health.
2. Offender Compensation
Βefore claiming compensation you have to await the findings of the police investigations as well as the criminal court decision.
Documents needed, depending on the case
  • Identity card or passport or certificate of marital status
  • Residence permit or certificate of submission of an application for renewal of the residence permit
  • Proper proof of payment of funeral expenses and medical expenses
  • Death certificate of the victim or medical certificates indicating the type of damage, the duration of disability, the nature of any health consequences and any permanent disability and the degree of such disability
  • Income (tax) statement of the year prior to the submission of a compensation claim or the year prior to the incident (tax assessment from the competent tax authority or declaration of income submitted by you or your life partner, a partner in a civil partnership, or any other person permanently living with you)
  • A copy of the police report on the crime, a copy of the final criminal court decision and a copy of the final civil court decision
  • Evidence of payment or non-payment of related expenses from other sources (employer’s insurance fund, private insurance company)
  • Any other document that is relevant or constitutes proof of loss, reduction of your income, increase in your expenses, or incapacity to carry on an occupation.
Appearance before the criminal court is required in support of the charges. Afterwards a compensation claim for the non-pecuniary damage and / or material damages before the civil courts for non-pecuniary damage and / or material damage (written pre-trial procedure) must be submitted.
A fee of forty (40) Euros and a lawyer’s fee for the Criminal Court are required unless a right to legal aid is provided.
Court costs (court stamp, lawyer’s fee and bailiff’s fee) in the civil court.
State-funded legal aid is available for
  • Victims with low income
  • Victims of trafficking for sexual exploitation
  • Victims of sex tourism
  • Minor victims of abduction
  • Minor victims of corruption
  • Minor victims of pornography
  • Minor victims of indecent acts for payment
  • Minor victims of rape, of sexual abuse, and incest
  • Minor victims of pornographic representations
  • Minor victims of prostitution
  • Minor victims of sexual acts attracted through information systems
  • Third-country nationals, victims of criminal actions with regard to the facilitation of illegal entry or exit from Greece or illegal residence in Greece
  • Third-country nationals, victims of human smuggling in Greece
3. State Compensation
First you must claim compensation from the offender, and then initiate the procedures for state compensation.
Documents needed
  • Identity card
  • Residence permit
  • Proof of medical expenses
  • Annual income
  • Police report of the offence
  • Civil and criminal court judgements
  • Insurance payments
You can apply within one (1) year after the civil court decision (offender compensation).

The Greek Compensation Authority issues within six (6) months a final decision. Three (3) months following the date of its submission, the relevant application should be examined and then in another three (3) months the decision must be issued. An administrative appeal against the Greek State may be brought by the victim before the Administrative Court of First Instance up to four (4) months after the decision of the Authority has been issued.
With regard to the amount of the compensation, the national law does not provide for a maximum amount. The decisive factors for determining the exact amount of the compensation, are possible fault of the victim’s part, any costs incurred by the Greek State for hospitalisation and any compensation received from the offender, from social security services or any another source.

Your entitlements to compensation or the amount you may receive are not affected by your financial situation.

State funded lawyer is provided in case of
  • Cross border disputes if your residence or habitual residence is in another EU Member State.
  • For persons that have their residence or habitual residence in Greece but seek legal aid for a trial or procedural step in an another EU Member State.
  • Domestic violence, including sexual crimes.
  • Victims of human trafficking and gender based violence such as domestic violence and victims of sexual crimes regardless of income.
3.1. Practical tips for claiming compensation by the state
  • First you must report the crime to the police or to the Prosecutor, then you need a final decision by the criminal court and a final decision by the civil court
  • Α police report regarding the crime is required.
  • The deadline for reporting the crime to the police or the public prosecutor is three (3) months after the crime was committed, save for exceptional reasons that prevented you from reporting the crime within this deadline. The court may be flexible with regard to the deadline only in case the delay in reporting does not prevent the identification of the offender.
  • In your application form you must indicate the amount of compensation you are claiming and any other compensation you have received from the offender, social security services or any another source. You will also be asked to provide details of the situation resulting from the damage, such as medical expenses, hospital fees or funeral expenses and any loss or reduction of your income, any increase in your expenses or any incapacity to carry on an occupation as a result of the damage caused by the alleged crime.
  • The application can be submitted in writing and you do not need to appear in person.
  • You have to send the claim to the Assisting Authority or directly to the Secretary of the Compensation Authority.
  • As a victim you may be interviewed, either by the relevant Authority of the Member State of residence or by the Greek Compensation Authority.
  • You need to pay an administrative fee of 50 euros to the Hellenic Compensation Authority.
  • If you’re not satisfied with the authority’s decision, both you and the Greek State are entitled to lodge an administrative appeal against the decision of the Compensation Authority before the Administrative Court of First Instance within a period of
4. Useful Contacts
For more info about compensation for sexual crimes contact:

Union of Women Association of Heraklion Prefecture
Meramvellou 56, 712 02, Heraklion Crete, Greece
0030 2810 24 21 21
SOS Helpline: 801 11 16000 , 0030 6974 30 10 11
officer@kakopoiisi.gr
https://kakopoiisi.gr/
To find a victim support centre or service near you, please visit: https://sexualviolencejustice.eu/greece/
  • Applications for compensation from the State to victims of violent crimes must be submitted to the Secretary of the Hellenic Compensation Authority under the Ministry of Justice, Transparency and Human Rights, in the Greek language, in a special form, which is posted on the Ministry’s website: “Application Form”
  • Applications for compensation from the State to victims of violent crimes, committed in the territory of another Member State of the EU must be submitted to the Hellenic Assisting Authority under the Ministry of Justice, Transparency and Human Rights, in the Greek language, in a special form, which is posted on the Ministry’s website.

Greek Ministry of Justice, Transparency and Human Rights
96 Mesogeion Street, Office 55
0030 2131 30 70 56
AssistingAuthority@justice.gov.gr (Another Member State)
     mtoutounopoulou@justice.gov.gr (Domestic)
5. Resources
Council of Europe
  • Jurisprudence ECHR, European Court of Human Rights https://www.echr.coe.int/Pages/home.aspx?p=home
  • Article 13, ECHR, “everyone whose rights and freedoms as set forth in this Convention are violated shall have an effective remedy before a national authority notwithstanding that the violation has been committed by persons acting in an official capacity” https://www.echr.coe.int/Documents/Guide_Art_13_ENG.pdf
  • Convention on the compensation of victims of violent crimes 1983 (CETS No. 116), https://rm.coe.int/1680079751 , this Convention puts upon States that become a Party to it the obligation to compensate the victims of intentional and violent offences resulting in bodily injury or death.
  • Recommendation (2006)8 on assistance to crime victims, https://rm.coe.int/16805afa5c principles between Member state to ensure assistance and protection of victims.
  • Council of Europe convention on preventing and combating violence against women and domestic violence, 2011 (CETS No. 210). (Istanbul convention Arts. 5,8,30.) https://rm.coe.int/168008482e
European Union
  • Council Directive 2004/80/EU relating to Compensation to crime victims https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A32004L0080 “All Member States shall ensure that their national rules provide for the existence of a scheme on compensation to victims of violent intentional crimes committed in their respective territories, which guarantees fair and appropriate compensation to victims.”
Transposition into national law
  • Law 3811/2009 Compensation of victims of violent intentional crime (OGG Α 231/18.12.2009) Page: 6835-68402.
  • Establishment, according to art. 1 of law 3811/2009, of the Greek Compensation Authority in the Ministry of Justice (OGG 96 ΥΟΔΔ/17.3.2010 Page: 620-6203).
  • Establishment of the Hellenic Assisting Authority for compensation of victims of violent intentional crimes according to law 3811/2009 (OGG A 231/18.12.2009 «Compensation of victims of violent intentional crimes (Transposition into national law of the Council Directive 2004/80/ΕΚ) and other provisions» (OGG B 669/18.5.2010) Page: 8597-8604
  • Operation and Organization, according to article 1 of law 3811/2009 (Government Gazette 231 / A ‘), of the “Hellenic Compensation Authority” at the Ministry of Justice, Transparency and Human Rights. Procedure for examining compensation claims (OGG Α 892/22.6.2010) Page: 12965-12973
  • Judgement of the court of justice of the European Union, case C-601/14 October, 11, 2016, Failure of the Italian Republic to fulfil obligations — Directive 2004/80/EC — Article 12 (2) — National compensation schemes for victims of violent intentional crime guaranteeing fair and appropriate compensation https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:62014CJ0601&rid=10
  • European Parliament and Council Directive 2012/29/EU establishing minimum standards on the rights, support and protection of victims of crimes https://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/TXT/?uri=CELEX%3A32012L0029 “Member State shall promote measure to encourage offenders to provide adequate compensation to victims”
  • Law 4619/2019 “Ratification of the Penal Code” – Articles 115, 352A and 352B(OGG A 95/11.6.2019) Pages: 2703-2759
  • Law 4620/2019 “Ratification of the Code of Criminal Procedure” – Articles 51, 52, 63, 66, 82, 139, 221, 227, 228, 230, 268, 327, 330, 367, 372, 373, 460, 581(OGG A 96/11.6.2019) Pages: 2763-2873
  • Law 3064/2002 “Amendment of the Criminal Code: Trafficking in human beings, pornography-incest with a minor, prostitution, assistance to victims, etc.” – Αrticle 12 Assistance to victim(OGG A 248/15.10.2002) Pages: 4681-4684
  • Law 4689/2020 “Transposition into national law of the Directives (EU) 2016/800, 2017/1371, 2017/541, 2016/1919, 2014/57/ EU, ratification of the Memorandum of Administrative Cooperation between the Ministry of Justice of the Hellenic Republic and the Ministry of Justice and Public Order of the Republic of Cyprus, amendments to Law 3663/2008 (A 99) for the implementation of Regulation (EU) 2018/1727 and other provisions.” – Article 41 Beneficiaries of legal aid”(OGG A 103/27.05.2020) Page: 1828- Law 4689/2020 – Article 43 Appointment of a lawyer or legal aid lawyer(OGG A 103 / 27.05.2020) Page: 1829
  • Law 3907/2011 “Establishment of the Asylum Service and the First Reception Service, transposition into national law of the provisions of Directive 2008/115 / EC on the common rules and procedures in the Member States for the return of illegal residents third-country nationals and other provisions.” – Article 41 Protection against return(OGG A 7/ 6.1.2011) Pages: 19-38
  • Law 4478/2017 “…Transposition into national law of the Council Directive 2012/29 /EU on the establishment of minimum standards relating to rights, support and protection of criminal victims and replacement of the Council Framework Decision 2001/220/JHA and other provisions” (OGG A 91/23.6.2017) Pages: 01313-01544
  • Law 4635/2019 “Investment in Greece and other provisions” (OGG Α 167/30.10.2019) Pages: 4779-4780